SUY NIỆM THÁNH GIÁ

Chủ đề của Chúa Nhật XXVIII Thường Niên Năm C thoạt tiên cứ tưởng là vấn đề cầu nguyện, nhưng thật ra lại tiếp tục vấn đề đức tin. Thật vậy, căn cứ vào Phụng Vụ Lời Chúa nói chung, cách riêng là bài Phúc Âm và Bài Đọc 1 thì việc cầu nguyện hiện lên rõ ràng. Nếu trong bài Phúc Âm, Thánh Ký Luca đã ghi nhận ngay ở đầu bài về vấn đề cầu nguyện như thế này: "Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ một dụ ngôn, dạy các ông phải cầu nguyện luôn, đừng ngã lòng...", thì trong Bài Đọc 1, sách Xuất Hành cũng cho chúng ta thấy hình ảnh một "ông Môsê giơ tay lên, thì dân Israel thắng trận, còn khi ông hạ tay xuống một chút, thì người Amalec thắng thế".

Tuy nhiên, cầu nguyện là tác động của đức tin. Nếu không tin tưởng chắc chắn người ta sẽ không cầu nguyện. Không phải hay sao, ngay chi tiết "Chúa Giêsu... dạy các ông phải cầu nguyện luôn, đừng ngã lòng" đã cho thấy muốn cầu nguyện phải có đức tin, phải tin tưởng, chứ "đừng ngã lòng". Nhân vật Moisen cũng vậy, nếu không tin vào quyền năng của Thiên Chúa là Đấng có thể cứu dân mình cho khỏi lực lượng dân địa phương Amalech quen thuộc địa giới tấn công, bằng không dân Do Thái của ông chỉ có từ chết đến bị thương, vì bấy giờ dân này mới là một thứ dân du mục, đang hành trình trong sa mạc, không có quân hùng tướng mạnh, không được huấn luyện gì về chiến đấu. Đức tin của Moisen đại diện cho dân Do Thái đang cầm cự bấy giờ được tỏ hiện nơi việc ông kiên trì qua cử chỉ cầu nguyện là giang tay ra ở trên núi, vì núi ám chỉ Đấng Tối Cao, nơi Moisen hay lên gặp Thiên Chúa.

Chưa hết, ở cuối cùng bài Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu còn cảnh báo cho các môn đệ của Người về đức tin, chứ không phải về cầu nguyện, như sau: "Nhưng khi Con Người đến, liệu sẽ còn gặp được lòng tin trên mặt đất nữa chăng?" Đến đây chúng ta mới hiểu được tất cả ý nghĩa sâu xa và chiều hướng thực sự của phụng vụ Lời Chúa hôm nay, liên quan đặc biệt đến bài Phúc Âm và Bài Đọc 2.

Đúng thế, vì Chúa Nhật này là Chúa Nhật thứ XXIX Thường Niên, tức đã gần đến cuối phụng niên, đến tuần Thứ XXXIV Thường Niên, tuần lễ mở đầu bằng Lễ Chúa Kitô Vua, nên Giáo Hội bắt đầu chọn đọc các bài Phúc Âm liên quan đến tận thế, đến ngày cùng tháng tận, đến thời điểm sau hết của Mầu Nhiệm Cánh Chung, đến sự kiện Chúa Kitô đến lần thứ 2. Bộ Phúc Âm Nhất Lãm cũng thế, càng về cuối của cuộc hành trình Giêrusalem của Chúa Kitô, tức càng gần đến biến cố Vượt Qua của Chúa Kitô, các vị Thánh ký càng ghi lại những trình thuật liên quan đến tận thế.

Bài Phúc Âm cho Chúa Nhật XXIX Thường Niên Năm C theo Thánh ký Luca hôm nay là một điển hình, như một dạo khúc mở màn, ở ngay câu kết thúc bài Phúc Âm: "Nhưng khi Con Người đến, liệu sẽ còn gặp được lòng tin trên mặt đất nữa chăng?" Và đó là lý do "khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ một dụ ngôn...", liên quan đến vấn đề vô cùng quan trọng cho hành trình đức tin của Kitô hữu trên đời này, bằng không, tất cả cuộc sống đạo chỉ là vô nghĩa, nếu không muốn nói là cuồng tìn và vô vọng: "Chúa sẽ kíp giải oan".

Không phải hay sao, nếu không có biến cố chung thẩm, hay nếu Chúa Kitô không đến lần thứ hai "để phán xét kẻ sống và kẻ chết", như Kitô hữu Công giáo hằng tuyên xưng trong Kinh Tin Kính vào mỗi Chúa Nhật hay lễ trọng trong năm, thì thành phần hèn mọn nhất của Chúa Kitô (xem Mathêu 25:40,42), thành phần bị đàn áp, bóc lột, loại trừ, bỏ rơi, coi thường v.v. sẽ là những con người khốn nạn nhất, "thà đừng sinh ra còn hơn" (Mathêu 26:24).

Tác giả Thư gửi giáo đoàn Do Thái đã xác tín và khẳng định rất rõ ràng về mục đích của sự kiện bất khả tránh đó là biến cố Chúa Kitô tái giáng, rằng:"Đức Ki-tô đã tự hiến tế chỉ một lần, để xoá bỏ tội lỗi muôn người. Người sẽ xuất hiện lần thứ hai, nhưng lần này không phải để xoá bỏ tội lỗi, mà để cứu độ những ai trông đợi Người" (Do Thái 9:28). Chính vì thế, trong cuộc chung thẩm và bằng cuộc chung thẩm, "lúc Con Người đến trong vinh quang của Người, có tất cả các thiên sứ theo hầu, bấy giờ Người sẽ ngự lên ngai vinh hiển của Người.Các dân thiên hạ sẽ được tập hợp trước mặt Người" (Mathêu 25:31-32), chính là lúc "Chúa sẽ kíp giải oan" cho những ai không "ngã lòng", nghĩa là Thiên Chúa, qua Chúa Kitô tái giáng, "mang ơn cứu độ đến cho những ai trông đợi Người".

Theo chiều hướng tin tưởng của bài Phúc Âm, vị tông đồ dân ngoại Phaolô, trong Thư gửi người môn đệ Timôthêu của mình, ở Bài Đọc thứ 2 hôm nay, đã khuyên dạy rằng: "Con hãy bền vững trong các điều con đã học hỏi và xác tín... để con được cứu rỗi nhờ tin vào Ðức Giêsu Kitô... Ðấng sẽ thẩm phán kẻ sống và kẻ chết". "Kẻ sống" đây phải chăng chính là thành phần "chiên bên phải" (Mathêu 25:33) hiền lành dễ "bị mang đi sát tế" (Isaia 53:7) như chính "Chiên Thiên Chúa" (Gioan 1:29,36)!?

Thành phần khốn khổ trên trần gian này thường là thành phần, nhờ thân phận khốn cùng của mình, dễ tin tưởng vào Thiên Chúa hơn, như hình ảnh một Lazarô trong Bài Phúc Âm cho Chúa Nhật XXVI Thường Niên Năm C trước đây, và tâm trạng càng khốn khổ càng tin tưởng vào Đấng duy nhất có thể cứu độ họ, được chất chứa trong Thánh Vịnh 120 (1-8) được Giáo Hội trích lại cho Bài Đáp Ca hôm nay: 

1) Tôi ngước mắt nhìn lên đỉnh núi cao, ơn phù trợ cho tôi sẽ từ đâu ban tới? Ơn phù trợ chúng tôi ở nơi danh Chúa, là Ðấng tạo thành trời đất.

2) Người chẳng để cho chân ngươi xiêu té; Ðấng bảo vệ ngươi, Người chẳng có ngủ say. Kìa Ðấng bảo vệ Israel, Người không thiếp giấc, không ngủ say.

3) Chúa sẽ bảo vệ thân ngươi, Chúa là Ðấng che chở ngươi ở bên tay hữu. Mặt trời sẽ không hại ngươi lúc ban ngày, và mặt trăng cũng chẳng hại ngươi về ban đêm.

4) Chúa sẽ gìn giữ ngươi khỏi mọi điều tai biến; Người sẽ bảo vệ linh hồn ngươi. Chúa sẽ bảo vệ ngươi khi đi và khi tới, ngay tự bây giờ và cho đến muôn đời.